چرا سریال «خانه کاغذی» موفق شد؟

به گزارش فیلم ۲۴، «خانه کاغذی» با عنوان نسخه انگلیسی آن «سرقت پول» (Money Heist) یک سریال اسپانیایی است که فصل اول آن  سال ۲۰۱۷ منتشر شد. این سریال توسط الکس پینا خلق شده و داستان آن درباره گروهی سارق است که به رهبری شخصیتی به نام پروفسور، قصد دارند به بانک ملی اسپانیا را در کنترل خود در بیاورند و در آنجا مقدار زیادی پول چاپ کنند.

استقبال از این سریال به قدری زیاد بود که هنگام پخش فصل دوم آن در سال ۲۰۱۸، به پربیننده‌ترین سریال غیرانگلیسی تبدیل شد. علاوه بر داستان اصلی، داستانک‌های فرعی مختلفی نظیر ارتباط عاطفی بین برخی دزدان و گروگان‌ها، روابط پنهانی بین کاراکترها و تعلیق حاصل از آن به جذابیت داستان کمک می‌کند. در این سریال محبوب، بازیگرانی از جمله آلوارو مورته در نقش پروفسور، اورسولا کوربرو در نقش توکیو، ایتسیار ایتونیو در نقش لیسبون، پدرو آلنسو در نقش برلین و میگوئل هران در نقش ریو و استر آکیبو در نقش استکهلم، به ایفای نقش پرداخته‌اند. در واقع پروفسور برای آنکه افراد گروهش شناسایی نشوند و حتی نام یک‌دیگر را ندانند، در اولین جلسه برای هر کدام نام یک شهر معروف را انتخاب می‌کند.

این سریال جوایز مختلفی از جمله بهترین سریال درام را در چهل‌وششمین دوره جوایز بین‌المللی امی ‌و هم‌چنین تحسین منتقدان برای طرح پیچیده، درام‌های بین فردی، کارگردانی و تلاش تلویزیون اسپانیا برای نوآوری را دریافت کرد. در این مطلب به دلایل موفقیت جهانی این سریال پرداخته‌ایم.

داستان جذاب و پیچیده

اولین ویژگی یک سریال یا فیلم سینمایی که مخاطب را جذب خود می‌کند، داستان آن است. سریال «خانه کاغذی» با ترکیب عناصر هیجان‌انگیز، معما و تعلیق، تماشاگر را درگیر خود می‌کند. در این سریال، علی‌رغم پیوستگی بین اپیزودهای هر فصل، هر قسمت به صورت مستقل دارای پیچش‌های غیرمنتظره‌ای است که باعث می‌شود بیننده تا انتها درگیر باشد.

شخصیت‌های عمیق و متنوع

مهم‌ترین ویژگی سریال «خانه کاغذی» شخصیت‌پردازی قوی است. هر یک از شخصیت‌ها پس‌زمینه، انگیزه‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند که بیننده را درگیر خود می‌کند. این تنوع شخصیت باعث می‌شود داستان جذاب‌تر و قابل پذیرش‌تر باشد. با کاراکترهایی مواجهیم که هر کدام گذشته‌ای منحصربه‌فرد داشته‌اند و حالا با یک هدف دور هم جمع شده‌اند. در واقع پروفسور (با بازی آلوارو مورته)، با یک شخصیت کاریزماتیک، ماه‌ها وقت گذاشته و تک‌تک این افراد را انتخاب کرده است.

شخصیت پروفسور نه تنها محور اصلی داستان است، بلکه به عنوان نماد مقاومت در برابر سیستم‌های ناعادلانه نیز به حساب می‌آید. او با استفاده از هوش و درایت خود سعی دارد تا بر مشکلات غلبه کند و به نوعی صدای اعتراض علیه نابرابری‌ها باشد. پروفسور، شخصیت‌ پیچیده و چندبعدی سریال «خانه کاغذی»، به خاطر هوش فوق‌العاده و توانایی‌اش در برنامه‌ریزی استراتژیک محبوب تماشاگر می‌شود. تمام جزئیات نقشه را از قبل طراحی می‌کند و به خوبی پیش‌بینی می‌کند که چه موانعی ممکن است در مسیرشان قرار گیرد. ویژگی‌های اخلاقی پیچیده‌ای دارد. گاهی در شرایطی قرار می‌گیرد که باید تصمیم‌های اخلاقی دشواری بگیرد. با وجود اینکه در حال انجام یک جرم است، تلاش می‌کند تا از آسیب به افراد بی‌گناه جلوگیری کند و این تضاد اخلاقی یکی از جنبه‌های جذاب شخصیت اوست.

شخصیت پروفسور در سریال «خانه کاغذی» به طور مستقیم از یک فرد واقعی الهام گرفته نشده است. با این حال خالق سریال- الکس پینا- تأکید کرده است که شخصیت پروفسور و داستان‌های او تحت تاثیر شخصیت‌ها و رویدادهای تاریخی مختلف قرار دارد. به‌ویژه، برخی از تحلیل‌گران به شباهت‌های او با شخصیت‌هایی مانند «دالایی لاما» و «چگوارا» اشاره کرده‌اند که هر دو نماد مقاومت و مبارزه برای عدالت هستند.

یکی دیگر از کاراکترهای اصلی و تأثیرگذار این سریال، سارقی به نام توکیو است که نقش او را اورسولا کوربرو (Úrsula Corberó) بر عهده گرفته و به خوبی از پس آن بر آمده است. او با ویژگی‌های قوی و شخصیت منحصربه‌فردش، نقش مهمی در پیشبرد داستان ایفا می‌کند و به خاطر جذابیتش تاثیر زیادی در محبوبیت این سریال داشته است.

تولید با کیفیت

سریال «خانه کاغذی» از لحاظ کارگردانی، فیلم‌برداری و موسیقی، کیفیت بالایی دارد. این عوامل به ایجاد فضایی جذاب و تاثیرگذار کمک کرده‌اند. ضبط سریال در ۳۰۰ لوکیشن و در ۷ کشور مختلف از جمله تایلند، دانمارک، پاناما، پرتقال، ایتالیا و انگلستان به خلق تصاویر باورپذیر، جذابیت‌های بصری و تنوع بسیار در قاب‌های فیلم‌برداری منجر شده است.

شاید بد نباشد به نقاب سالواتور دالی، نقاش بزرگ سوررئالیست اسپانیایی اشاره کنیم که هوش و هنر توأمان داشت و در جامعه اسپانیا نیز از محبوبیت بالایی برخوردار است.

نقد اجتماعی

سریال «خانه کاغذی» به مسائلی مانند نابرابری اقتصادی، فساد و سیستم‌های اجتماعی انتقاد می‌کند که باعث می‌شود تماشاگران علاوه بر سرگرمی، به تفکر درباره این موضوع‌ها بپردازند.

رویکرد آغازین سریال «خانه کاغذی» ضد قهرمانانه است با این حال هر چه سریال پیش می‌رود و به شناختی نسبی از تک‌تک این انسان‌های شرور و قانون‌شکن می‌رسیم، می‌بینیم که رفته‌رفته این شخصیت‌ها هر کدام به نحوی به قهرمانانان مخاطب بدل می‌شوند و حتی در طول سریال، مردم عادی از این ضد قهرمانان حمایت می‌کنند.

یکی دیگر از دلایل محبوبیت این سریال، نگرش روانشناسانه مستتر در سریال است. پیدایش سندرم استکهلم در بیننده در طول نمایش اتفاق می‌افتد. تصادفی نیست که یکی از سارقین به نام «استکهلم» عاشق شخصیت ضد قهرمان سریال می‌شود و بیننده نیز به شخصیت‌های منفی دل می‌بازد و این رابطه عاطفی تا انتهای سریال ادامه می‌یابد.

توزیع جهانی

سریال «خانه کاغذی» با پخش در پلتفرم‌هایی مانند نتفلیکس، به سرعت در سطح جهانی محبوب و به موضوعی برای گفت‌وگوی سریال‌بازها در گعده‌های سینمایی تبدیل شد. شبکه‌های خصوصی و پلتفرم‌های مختلف، به خریدن و دوبله و پخش سریال اقدام کردند، تا جایی که تقریباً این سریال به اکثر زبان‌های مهم دنیا دوبله شده است.

فصل‌های متنوع

با توجه به اینکه هر فصل داستان جدیدی را روایت می‌کند و گاهی شخصیت‌ها تغییر می‌کنند، این تنوع باعث می‌شود که بینندگان همیشه منتظر فصل‌های جدید باشند. در مورد تنوع فصل‌ها که هر کدام در اولین اپیزود، ماجرایی جدید را آغاز می‌کنند، بسیار می‌توان نوشت و هر داستان را به صورت مستقل مورد نقد و بررسی قرار داد. با این‌حال پیشنهاد می‌دهم بینندگان پلتفرم فیلم‌نت، با در نظر گرفتن جمیع ویژگی‌های فوق، خود به تماشای این سریال جذاب و دوست‌داشتنی بنشینند و داستان هر سریال را جداگانه دنبال کنند.